ਪਦ -ਵੰਡ (Parsin )

ਵਾਕ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਰੇਕ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਭੇਦ , ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ, ਵਾਕ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਦੱਸਣ ਨੂੰ ਪਦ-ਵੰਡ ਕਰਨਾ ਆਖਦੇ ਹਨ । ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਸਾਰਥਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਪਦ -ਵੰਡ ਕਰਨ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਤਰੀਕੇ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ:- ਨਾਉਂ ਦੀ ਪਦ -ਵੰਡ:- (1) ਪ੍ਰਕਾਰ (2) ਲਿੰਗ (3) ਵਚਨ (4) ਕਾਰਕ (5) ਕਾਰਕ ਰੂਪ (6) ਵਾਕ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ । ਪੜਨਾਂਵ ਦੀ ਪਦ -ਵੰਡ :- (1) ਪ੍ਰਕਾਰ (2) ਪੁਰਖ (3) ਲਿੰਗ (4) ਵਚਨ (5) ਕਾਰਕ (6) ਕਾਰਕ ਰੂਪ (7) ਵਾਕ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ । ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਪਦ-ਵੰਡ :- (1) ਪ੍ਰਕਾਰ (2) ਲਿੰਗ (3) ਵਚਨ (4) ਕਾਰਕ ਰੂਪ (5) ਅਵਸਥਾ (6) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ । ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਦ-ਵੰਡ :- (1) ਪ੍ਰਕਾਰ (2) ਕਾਲ (3) ਵਾਚ ( ਕਰਤਰੀ ਜਾਂ ਕਰਮ ) (4) ਲਿੰਗ (5) ਵਚਨ (6) ਮੇਲ । ਕਿਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਦੀ ਪਦ-ਵੰਡ :- (1) ਪ੍ਰਕਾਰ (2) ਅਵਸਥਾ (3) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ । ਸੰਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਪਦ-ਵੰਡ :- (1) ਪ੍ਰਕਾਰ (2) ਸੰਬੰਧ (3) ਸੰਬੰਧੀਮਾਨ । ਯੋਜਕਾਂ ਦੀ ਪਦ-ਵੰਡ :- (1) ਪ੍ਰਕਾਰ (2) ਕਿਹੜੇ ਕਿਹੜੇ ਵਾਕਾਂ ਜਾਂ ਵਾਕੰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ । ਵਿਸਮਿਕਾਂ ਦੀ ਪਦ-ਵੰਡ :- ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਾਂ ਨਿਰਨਾ । ਵਾਕ ਨੰ: 1:- ਗੁਰਨਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨਵੇਂ ਕਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਸਕੂਲ ਚਲੇ ਗਏ । ਗੁਰਨਾਮ : - ਖਾਸ ਨਾਂਵ ; ਪੁਲਿੰਗ; ਇਕ ਵਚਨ; ਕਰਤਾ ; ਕਿਰਿਆ = ਚਲੇ ਗਏ ; ਕਰਤਾ ਕਾਰਕ ; ਕਿਰਿਆ ਰੂਪ = ਸਾਧਾਰਨ ; ਅਤੇ : - ਯੋਜਕ; ਸਮਾਨ ਯੋਜਕ ; (ਗੁਰਨਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ।) ਪ੍ਰੀਤਮ :- ਖਾਸ ਨਾਂਵ ; ਪੁਲਿੰਗ; ਇਕ ਵਚਨ; ਕਰਤਾ ; ਕਿਰਿਆ = ਚਲੇ ਗਏ ; ਕਰਤਾ ਕਾਰਕ ; ਕਿਰਿਆ ਰੂਪ = ਸਾਧਾਰਨ ; ਨਵੇਂ :- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ; ਗੁਣ-ਵਾਚਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ; ਪੁਲਿੰਗ ; ਬਹੁ-ਵਚਨ ; (ਕਪੜੇ = ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ); ਕਪੜਿਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਪੜੇ :- ਆਮ ਨਾਂਵ ; ਪੁਲਿੰਗ; ਬਹੁ-ਵਚਨ ; ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ; ਕਰਮ-ਕਾਰਕ ; ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ । ਪਾ ਕੇ :- ਪੂਰਬ ਪੂਰਨ ਕਾਰਦੰਤਕ । ਸਵੇਰੇ :- ਕਾਲ ਵਾਚਕ; ਕਿਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ; ਸਾਧਾਰਨ ਅਵਸਥਾ । ਹੀ :- ਤਾਕੀਦੀ -ਵਾਚਕ ; ਕਿਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ । ਸਕੂਲ :- ਆਮ ਨਾਂਵ ; ਇਕ ਵਚਨ ; ਪੁਲਿੰਗ ; ਕਰਮ ਕਾਰਕ; ਸੰਬੰਧਕੀ ਰੂਪ (ਲੁਪਤ ਸੰਬੰਧਕ = ਨੂੰ)। ਨੂੰ :- ਪੂਰਨ ਸੰਬੰਧਕ । ਚਲੇ ਗਏ :- ਸਕਰਮਕ ਕਿਰਿਆ ; ਪੁਲਿੰਗ ; ਬਹੁ-ਵਚਨ ; ਅਨਿਸਚਿਤ ਭੂਤ ਕਾਲ ; ਅੱਨ ਪੁਰਖ ; ਕਰਤਰੀ ਵਾਚ; ਸੁਤੰਤਰ ਮੇਲ ।   ਵਾਕ ਨੰ: 2:- ਕਾਕਾ ! ਮੈਂ ਕਲ੍ਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜਾਵਾਂਗਾ ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਲਈ ਸੁਹਣੇ ਕਪੜੇ ਲਿਆਵਾਂਗਾ । ਕਾਕਾ :- ਆਮ ਨਾਂਵ ;  ਪੁਲਿੰਗ ;  ਇਕ ਵਚਨ ;  ਕਰਮ ਕਾਰਕ ; ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ । ਮੈ :- ਪੁਰਖ ਵਾਚੀ ਪੜਨਾਂਵ ; ਉਤਮ ਪੁਰਖ ; ਪੁਲਿੰਗ ; ਇਕ ਵਚਨ ; ਕਰਤਾ ਕਾਰਕ ;  ਕਿਰਿਆ  ' ਜਾਵਾਂਗਾ '   ਦਾ ਕਰਤਾ ਹੈ। ਕ੍ਹਲ :- ਕਾਲ ਵਾਚਕ ( ਭਵਿੱਖਤ ਕਾਲ) ;  ਕਿਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ; ਕਿਰਿਆ  ' ਜਾਵਾਂਗਾ '  ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ । ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ :- ਖਾਸ ਨਾਂਵ ; ਪੁਲਿੰਗ ; ਇਕ ਵਚਨ ; ਕਰਮ ਕਾਰਕ ; ਕਿਰਿਆ  ' ਜਾਵਾਂਗਾ '  ਦਾ ਕਰਮ । ਜਾਵਾਂਗਾ :- ਸਕਰਮਕ ਕਿਰਿਆ ;  ਮੂਲ ਸਕਰਮਕ ;  ਭਵਿੱਖਤ ਕਾਲ ;  ਕਰਤਰੀ ਵਾਚ ;  ਪੁਲਿੰਗ ;  ਇਕ ਵਚਨ ;  ਉਤਮ-ਪੁਰਖ ;  ' ਮੈਂ ' ਕਰਤਾ ਅਨੁਸਾਰ । ਅਤੇ :- ਯੋਜਕ;  ਸਮਾਨ ਯੋਜਕ ;  ਦੋ ਵਾਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ । ਤੇਰੇ ਲਈ :-  ਪੁਰਖ ਵਾਚੀ ਪੜਨਾਂਵ ; ਮਧਮ-ਪੁਰਖ ; ਪੁਲਿੰਗ ; ਇਕ ਵਚਨ ; ਸੰਪਰਦਾਨ ਕਾਰਕ । ਸੁਹਣੇ :- ਗੁਣ ਵਾਚਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ;  ਪੁਲਿੰਗ ;  ਬਹੁ ਵਚਨ ;  ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ ;  ਕਰਮ ਕਾਰਕ ;  ਕਪੜੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ । ਕਪੜੇ :- ਆਮ ਨਾਂਵ ;  ਪੁਲਿੰਗ ;  ਬਹੁ ਵਚਨ ;  ਕਰਮ ਕਾਰਕ ;  ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ । ਲਿਆਵਾਂਗਾ :- ਕਿਰਿਆ ;  ਸਕਰਮਕ ਕਿਰਿਆ ;  ਮੂਲ ਸਕਰਮਕ ;  ਭਵਿੱਖਤ ਕਾਲ ;  ਕਰਤਰੀ ਵਾਚ ;  ਉਤਮ ਪੁਰਖ ;  ਪੁਲਿੰਗ ;   ਇਕ ਵਚਨ ;  ਮੈਂ  ਕਰਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ।   ਵਾਕ ਨੰ: 3:- ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਛੋਲੇ ਖੁਆਏ। ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ :- ਨਾਂਵ ;  ਖਾਸ ਨਾਂਵ ;  ਪੁਲਿੰਗ;  ਇਕ ਵਚਨ;  ਕਰਤਾ ਕਾਰਕ;  ਸੰਬੰਧੀ ਰੂਪ ;  ਕਿਰਿਆ 'ਖੁਆਏ ' ਦਾ ਕਰਤਾ । ਨੇ :- ਸੰਬੰਧਕ ;  ਪੂਰਨ ਸੰਬੰਧਕ ;  ਸੰਬੰਧੀ  'ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ' ;  ਸੰਬੰਧਮਾਨ  'ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ '। ਛੋਲੇ :- ਨਾਂਵ ;  ਵਸਤ ਵਾਚਕ ਨਾਂਵ ;  ਪੁਲਿੰਗ;  ਬਹੁ ਵਚਨ;  ਕਰਮ ਕਾਰਕ;  ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ ;  ਕਿਰਿਆ  'ਖੁਆਏ '   ਦਾ ਕਰਮ । ਖੁਆਏ :- ਕਿਰਿਆ ;  ਸਕਰਮਕ ਕਿਰਿਆ ;  ਕਰਤਰੀ ਵਾਚ ;  ਅਨਿਸਚਿਤ ਭੂਤ ਕਾਲ,  ਪੁਲਿੰਗ ;  ਬਹੁ ਵਚਨ ।   ਵਾਕ ਨੰ: 4:- ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ :- ਪੜਨਾਂਵ ;  ਪੁਲਿੰਗ;  ਇਕ ਵਚਨ;  ਆਪਣੇ  ' ਵਿਸ਼ੇਸ਼ '  ਸਕੂਲ ਅਨੁਸਾਰ । ਚੰਗੇ :- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ;  ਗੁਣ ਵਾਚਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ;   ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਵਚਨ  ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼  ' ਸਕੂਲ ' ਅਨੁਸਾਰ । ਸਕੂਲ :- ਨਾਂਵ ;  ਆਮ ਨਾਂਵ ;  ਪੁਲਿੰਗ;  ਇਕ ਵਚਨ;  ਅਧਿਕਰਨ ਕਾਰਕ। ਵਿੱਚ :- ਸੰਬੰਧਕ ;  ਦੁਬਾਜਰਾ (ਸੰਬੰਧਕ ) ;  ਸੰਬੰਧੀ  ' ਸਕੂਲ ' ;  ਸੰਬੰਧਮਾਨ  ' ਵਿਦਿਆਰਥੀ '। ਕਈ :- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ;  ਅਨਿਸਚਿਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ;  ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਵਚਨ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼  ' ਵਿਦਿਆਰਥੀ ' ਅਨੁਸਾਰ । ਵਿਦਿਆਰਥੀ :- ਨਾਂਵ ; ਆਮ ਨਾਂਵ ; ਪੁਲਿੰਗ; ਬਹੁ ਵਚਨ; ਕਰਤਾ ਕਾਰਕ ; ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ । ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ :- ਸਕਰਮਕ ਕਿਰਿਆ ; ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ; ਪੁਲਿੰਗ; ਬਹੁ ਵਚਨ ।   In Table Format:  ਵਾਕ ਨੰ: 1  ਨਾਂਵ  ਅਨਯ ਪੁਰਖ  ਲਿੰਗ   ਵਚਨ   ਕਾਲ  ਕਾਰਕ  ਕਿਰਿਆ  ਕਾਰਕ ਰੂਪ  ਕਰਤਰੀ ਵਾਚ   ਯੋਜਕ   ਸਮਾਨ ਯੋਜਕ  ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ   ਵਿਸ਼ੇਸ਼   ਕਿਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ   ਸੰਬੰਧਕ  ਕਾਰਦੰਤਕ  ਸੰਬੰਧੀ   ਸੰਬੰਧਮਾਨ  ਮੇਲ  ਗੁਰਨਾਮ  ਖਾਸ ਨਾਂਵ  --  ਪੁਲਿੰਗ  ਇਕ ਵਚਨ  --  ਕਰਤਾ ਕਾਰਕ  ਚਲੇ ਗਏ ਦਾ ਕਰਤਾ  ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ  --  --   --  --  --   --  --   --   --   --   --  ਅਤੇ  --  --  --  --  --  --  --  --  --  ਯੋਜਕ  ਸਮਾਨ ਯੋਜਕ(ਗੁਰਨਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ।)  --  --   --  --   --  --   --   --  ਪ੍ਰੀਤਮ  ਖਾਸ ਨਾਂਵ  --  ਪੁਲਿੰਗ  ਇਕ ਵਚਨ   --  ਕਰਤਾ ਕਾਰਕ  ਚਲੇ ਗਏ ਕਿਰਿਆ ਦਾ ਕਰਤਾ  ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ  --   --  --  --  --  --   --  --  --   --  --  ਨਵੇਂ  --  --  ਪੁਲਿੰਗ  ਬਹੁ ਵਚਨ  --  --  --  --   --   --   --  ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ (ਗੁਣ ਵਾਚਕ)   --  --   --  --  --   --  --  ਕਪੜੇ  ਆਮ ਨਾਂਵ  --  ਪੁਲਿੰਗ  ਬਹੁ ਵਚਨ  --  ਕਰਮ ਕਾਰਕ  --   ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ  - -  --  --  --   ਵਿਸ਼ੇਸ਼  --  --  --  --  --  --  ਪਾ ਕੇ  --  --  --  --  --  --  --  --  --  --  --  --  --  --  --  ਪੂਰਬ ਪੂਰਨ ਕਾਰਦੰਤਕ  --  --  --  ਸਵੇਰੇ  --  --  --   --   ਕਾਲ ਵਾਚਕ  --  --  ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ   --   --  --  --   --  ਕਿਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ  --   --   --  --  --   ਹੀ   --  --  --   --   ਕਾਲ ਵਾਚਕ  --  --  ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ   --   --  --   --   --   ਤਾਕੀਦੀ-ਵਾਚਕ ਕਿਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ  --   --  --  --  --  ਸਕੂਲ  ਆਮ ਨਾਂਵ  --  ਪੁਲਿੰਗ  ਇਕ ਵਚਨ   --  ਕਰਮ ਕਾਰਕ  --  --  --   --   --  --   --   --   ਸੰਬੰਧਕੀ ਰੂਪ  --  --   --  --  ਨੂੰ  --  --  --   --   --  --  --  --   --   --  --   --   --  --   ਪੂਰਨ ਸੰਬੰਧਕ  --  --  --  --  ਚਲੇ ਗਏ  --  ਅਨਯ ਪੁਰਖ  ਪੁਲਿੰਗ  ਬਹੁ ਵਚਨ   ਅਨਿਸਚਿਤ ਭੂਤ ਕਾਲ  ਕਰਮ ਕਾਰਕ  ਸਕਰਮ ਕਿਰਿਆ  --  ਕਰਤਰੀ ਵਾਚ   --   --  --   --   --   --  --  --   --  ਸੁਤੰਤਰ ਮੇਲ Back to previous page

Akali Singh Services, History | Sikhism | Sikh Youth Camp Programs | Punjabi and Gurbani Grammar | Home